De Markets in Crypto-Assets (MiCA)-wetgeving, die sinds begin 2025 grotendeels van kracht is in de Europese Unie, streeft ernaar om een geharmoniseerd en duidelijk regelgevend kader te bieden voor cryptodienstverleners zoals handelsplatformen en vermogensbeheerders. Het doel is om meer duidelijkheid te scheppen en een gelijk speelveld te creëren voor deze sector.

Ondanks deze ambitie blijkt de praktische toepassing van MiCA binnen de Europese cryptomarkt een aanzienlijke uitdaging. Centraal in de discussie staat de handhaving van de wetgeving, met name de vraag of het toezicht op cryptobedrijven beter centraal kan worden belegd bij de Europese toezichthouder ESMA, in plaats van te blijven bij de afzonderlijke lidstaten.

De realisatie van eenheid in de toepassing van MiCA wordt belemmerd doordat elk EU-land vergunningsaanvragen op eigen wijze beoordeelt. Dit resulteert in variaties in het tempo en de strengheid van de handhaving, waarbij de problemen niet zozeer bij de wet zelf liggen, maar bij de interpretatie en implementatie ervan door de lidstaten. Een recente evaluatie van het toezicht op Malta illustreerde dit, aangezien de procedures daar niet overal even zorgvuldig werden gevolgd.

Bovendien zijn er nog steeds onduidelijkheden binnen MiCA, vooral op het gebied van technische regels die verschillend worden geïnterpreteerd. Een specifiek voorbeeld is de vereiste voor geldbeheerders om klantentegoeden 'onmiddellijk' beschikbaar te maken, waarbij de precieze invulling van dit begrip nog nader gespecificeerd dient te worden.

Er groeit echter steun voor een prominentere rol voor ESMA, met het argument dat centrale handhaving zou leiden tot uniforme regels en de problemen van uiteenlopende interpretaties zou oplossen. Voorstanders van centralisatie benadrukken de potentiële efficiëntie, snellere besluitvorming en verhoogde duidelijkheid voor bedrijven door het vermijden van overleg tussen meerdere landen. Het model van centrale toezichthouders, vergelijkbaar met de SEC in de Verenigde Staten, wordt als een mogelijk voorbeeld genoemd.

Verschillende EU-landen, waaronder Frankrijk, Oostenrijk en Italië, overwegen serieus de mogelijkheid om ESMA een grotere rol te geven in het toezicht op de cryptomarkt.

Deze discussie rondom centralisatie markeert het begin van een nieuwe fase in de regulering van crypto in Europa. Het is momenteel nog onduidelijk of Europa zal kiezen voor een strakker, centraal toezicht onder leiding van ESMA, of zal vasthouden aan de nationale handhaving door de lidstaten.

Max Duiker, redacteur bij Crypto Insiders sinds september 2021, heeft een achtergrond in financiën en technologie en investeert sinds 2017 in cryptocurrency. Hij specialiseert zich in blockchaintechnologie, automatisering van gegevens en financiële inclusie met als doel de adoptie van crypto te bevorderen.