1. Een nipte meerderheid in de Tweede Kamer voegde vlak voor de zomer een extra maatregel toe aan een asielwet, waarmee illegaliteit strafbaar wordt gesteld. Deze aanpassing had tot gevolg dat ook alle hulp aan illegaal verblijvende personen strafbaar wordt gesteld. Het demissionaire kabinet heeft ervoor gekozen om de strafbaarstelling in de asielnoodmaatregelenwet te behouden om deze zo snel mogelijk door het parlement te loodsen. Het demissionaire kabinet hoopte de wet nog voor de verkiezingen door de Tweede Kamer te krijgen, desnoods door de Kamer te vragen terug te komen van het verkiezingsreces. Minister Van Weel waarschuwde vlak voor de verkiezingen dat deze planning erg krap zou worden.
2. Ondanks aanpassingen door minister Van Weel, zitten er nog juridische knelpunten aan het plan om illegaliteit strafbaar te stellen. Minister Van Weel heeft deze aanpassing gegoten in een novelle, die ter advisering is voorgelegd aan betrokken organisaties en burgers, en vervolgens aan de Raad van State.
3. De Raad van State heeft geoordeeld dat het demissionaire kabinet nog aan de slag moet met het amendement om illegaliteit strafbaar te stellen.
4. De Raad van State benadrukte dat de voorbereiding van het plan om illegaliteit strafbaar te stellen niet zorgvuldig is geweest, omdat niet alle relevante belangen en overwegingen zijn meegewogen. Het is ongebruikelijk dat om advies wordt gevraagd nadat al met een plan is ingestemd. De Raad van State stelt dat de "onwenselijke gang van zaken" voorkomen had kunnen worden door de strafbaarstelling in een apart wetsvoorstel onder te brengen met volledige consultatie en advisering.
5. Volgens de Raad van State heeft de aanpassing van minister Van Weel duidelijk gemaakt dat alle hulp aan illegalen niet strafbaar wordt, maar het Wetboek van Strafrecht kent geen dergelijke uitsluitingsgrond. De Raad van State wijst erop dat illegaliteit in bepaalde gevallen al strafbaar is, zoals bij een inreisverbod, en dat hulp aan deze personen dan ook strafbaar kan zijn, wat onduidelijk is in relatie tot de aangepaste wet. De Raad van State vindt het maanden later nog steeds onduidelijk wat het nut is van de wet en hoe deze uitgevoerd moet worden.
6. De Raad van State adviseert om deze zaken beter toe te lichten en indien nodig aan te passen.
7. Het is onduidelijk waar eventuele extra gevangenen terecht moeten komen, aangezien de gevangenissen tot 2030 vol zitten.
8. De onaangepaste asielwet ligt reeds in de Eerste Kamer, terwijl de Tweede Kamer zich nog moet buigen over de aanpassing van minister Van Weel.
9. De kanttekeningen van de Raad van State maken het onzeker of een meerderheid van de Tweede Kamer instemt met de aanpassing van minister Van Weel. Zonder de aanpassing is het onwaarschijnlijk dat de asielnoodmaatregelenwet de Eerste Kamer zal halen.