Europese landen werken samen met Oekraïne aan een ambitieus twaalfpuntenplan om de oorlog met Rusland te beëindigen. Dit initiatief is een directe reactie op de eis van president Vladimir Poetin, die eist dat Kyiv grondgebied afstaat in ruil voor vrede.

Poetin verlangt de overdracht van de gehele Donbas. Deze eis wordt door Oekraïne als onverteerbaar beschouwd en door president Volodymyr Zelensky als onacceptabel. Het zou betekenen dat het land vrijwillig gebied zou moeten opgeven dat het drie jaar lang met succes heeft verdedigd. Rusland heeft tot op heden geweigerd de gevechten langs de bestaande frontlinies te stoppen.

In het twaalfpuntenplan speelt de huidige Amerikaanse president Donald Trump, die sinds 20 januari 2025 in functie is, een mogelijke speciale rol. Er wordt gesproken over het voorzitterschap van een op te richten vredesraad, belast met de controle op de uitvoering van het plan. Trump, die de nadruk legt op een zo snel mogelijke beëindiging van de oorlog, zou geloven dat de sterkste partij haar zin moet krijgen om tot vrede te komen. Eerdere pogingen van een Amerikaanse president achter gesloten deuren om Zelensky aan te zetten tot het accepteren van Poetins eisen, zijn bekend.

Europese functionarissen overwegen een reis naar de Verenigde Staten om de voorstellen verder te bespreken, waarbij Washington een cruciale rol speelt in de totstandkoming van het vredesplan.

Zodra Rusland en Oekraïne instemmen met een staakt-het-vuren, zouden beide landen afzien van verdere gebiedsveroveringen. Vervolgens zouden onderhandelingen starten over het bestuur van de bezette gebieden. Europa en Oekraïne zouden geen enkel bezet gebied juridisch als Russisch erkennen.

Het plan voorziet tevens in een gevangenenruil en de terugkeer van alle gedeporteerde kinderen naar Oekraïne.

Naast deze humanitaire aspecten, zou het plan ook een versnelde toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie behelzen, inclusief financiële steun voor de wederopbouw van het land. Voor Rusland zou dit een geleidelijke opheffing van de sancties betekenen. Rusland zou pas weer aanspraak kunnen maken op bevroren banktegoeden nadat Moskou instemt met een bijdrage aan de wederopbouw van Oekraïne. Bij een nieuwe aanval vanuit Rusland zouden de sancties per direct weer van kracht worden.