1. Eurobonds zijn leningen die de Europese Commissie (EC) op de kapitaalmarkt aangaat en doorgeeft aan lidstaten. Via de EC kunnen lidstaten uitgaven doen buiten hun eigen begroting, wat leidt tot omzeiling van Europese begrotingsregels zoals het Stabiliteits- en Groeipact. De EC oefent met deze leningen invloed uit op de besteding van het geld, waardoor nationale parlementen zeggenschap inleveren over uitgaven waarvoor zij wel verantwoordelijk zijn. Artikel 123 van het EU-verdrag staat de EC toe te lenen bij uitzonderlijke crises, maar de huidige praktijk waarbij bijna elke uitdaging als crisis wordt bestempeld, dreigt de uitzondering de norm te maken. Eurobonds worden gezien als een opstap naar verdere federalisering van de EU, mogelijk richting een Europees ministerie van Financiën.
2. Eurobonds zijn ontstaan als tijdelijke noodmaatregel tijdens de coronacrisis en ontwikkelen zich tot een permanent financieringsmechanisme. De huidige Eurobond-constructies voor herbewapening (€150 miljard) en bredere financiering (€400+ miljard) bestaan voornamelijk uit leningen, met directe impact op de staatsschuld. Of middelen als lening of gift worden verstrekt, is cruciaal: leningen tellen mee in de nationale staatsschuld, giften niet.
3. Eurobonds hebben gevolgen voor nationale begrotingen, staatsschulden, rentelasten en de soevereiniteit van lidstaten. Landen met hoge schulden, zoals Italië, Frankrijk en België, vinden Eurobonds aantrekkelijk; landen als Nederland, die begrotingsdiscipline nastreven, zien dit als een ondermijning van financieel toezicht. Nederland subsidieert via hogere rente: landen met een sterke kredietwaardigheid zoals Nederland betalen via Eurobonds een hogere rente dan wanneer ze zelf zouden lenen, terwijl financieel zwakkere landen juist voordeel hebben.
4. De primaire taak van de Europese Centrale Bank (ECB) is het handhaven van prijsstabiliteit met een inflatiedoelstelling van circa 2 procent. De Nederlandsche Bank heeft de bevoegdheid om rente te bepalen overgedragen aan de ECB. Tussen 2010 en 2025 is de inflatie in de eurozone herhaaldelijk boven de 2 procent uitgekomen.
5. Het monetaire beleid van de ECB, met lage rentetarieven en geldhoeveelheidverruiming, heeft geleid tot verstoringen op de financiële markten, met name in de pensioenwereld en op de woningmarkt. De te lage rente vanuit de ECB maakt lenen goedkoper, wat leidt tot meer aankopen, hogere prijzen en dus inflatie, vooral in Nederland. Het ECB-beleid wordt mede verantwoordelijk gehouden voor de explosieve stijging van de huizenprijzen in Nederland. De combinatie van monetair beleid en nationale regelgeving heeft geleid tot beperkte toegang tot de woningmarkt voor starters en druk op pensioensectoren.
6. In Nederland stegen de prijzen (inflatie) sinds de introductie van de euro met 81 procent, vergeleken met 69 procent in de eurozone. Hogere belastingen, zoals accijnzen op brandstof en drank en btw, en het stimuleren van de economie door de Nederlandse overheid, dragen bij aan de inflatie in Nederland. Vanaf 2026 gaat de btw voor hotels en vakantieparken in Nederland omhoog van 9 naar 21 procent, wat de logiesprijzen met circa 10 procent zal doen stijgen en de inflatie verder omhoog drijft.
7. De Nederlandse dienstensector is groter dan in de meeste andere EU-landen, en Nederlandse bedrijven passen lonen en prijzen sneller aan bij groeiende inflatie. Nederland is bovengemiddeld gevoelig voor energieprijsstijgingen door het relatief hoge gasverbruik en de stopzetting van gaswinning in Groningen. Nederland heeft binnen de EU zeer hoge belastingen op gas, benzine, diesel en elektriciteit. Nederlandse politiek merkt belastingverhogingen op producten als 'schadelijk voor de gezondheid' op om inflatie verder op te drijven, zoals bij accijnsverhogingen op alcohol en tabak.
8. De groene eisen hebben de Duitse auto-industrie naar schatting 100.000 banen gekost. Onrealistische eisen aan de meest milieuvriendelijke motorvariant, de diesel, verleidde fabrikanten tot de 'sjoemeldiesel'. De gedwongen volledige elektrificatie van auto's heeft geleid tot onverkoopbare elektrische auto's op de tweedehandsmarkt en kapitaalvernietiging. De Duitse, Franse en Italiaanse auto-industrie hebben de overgang naar volledig elektrische auto's vertraagd en introduceren hybride- en benzinemotoren versneld.