1. Bondskanselier Friedrich Merz leverde in mei 2025 publiekelijk kritiek op de Israëlische militaire operaties in Gaza, waarbij hij stelde dat de disproportionele impact op de burgerbevolking de militaire acties niet langer rechtvaardigde als absoluut noodzakelijk voor het bestaansrecht van Israël en de bestrijding van Hamas-terrorisme. Dit was in lijn met de groeiende internationale druk vanwege de humanitaire crisis in Gaza, gekenmerkt door beelden van uitgemergelde mensen.

2. Merz' kritiek is opmerkelijk gezien de traditionele nauwe relatie tussen Duitsland en Israël, en de Duitse verantwoordelijkheid voor de veiligheid van Israël, die wortelt in de "historische erfschuld" van de Holocaust. Kritiek op Israël wordt in Duitsland vaak geassocieerd met antisemitisme.

3. Eerdere Duitse regeringen, waaronder die van Angela Merkel (tot 2021) en Olaf Scholz, beschouwden het verdedigen van het bestaansrecht van Israël als Staatsräson. Merz had dit standpunt overgenomen.

4. De Duitse regering weigerde eerder mee te tekenen aan een gezamenlijke verklaring voor een onmiddellijk einde van de oorlog in Gaza en blokkeerde EU-sancties tegen Israël. Er is echter een lichte kentering zichtbaar in de Duitse houding, mede door groeiende onvrede onder de Duitse bevolking en media, en een afnemende kracht van het historische referentiepunt "Nie wieder Auschwitz", met name onder jongere kiezers en Duitsers met een migratieachtergrond.

5. Duitsland is een belangrijke wapenleverancier van Israël, goed voor ongeveer 30% van de Israëlische import van grote wapens (na de VS), met een export van ruim 485 miljard euro aan wapens en militair materieel tot mei 2025. Tegelijkertijd is Duitsland ook wapenklant van Israël en is bezig met de aanschaf van een Arrow-raketschild ter waarde van 3,2 miljard euro.

6. Demissionair Buitenlandminister Caspar Veldkamp pleit voor het opschorten van het handelsverdrag tussen Israël en de EU. De Duitse regering heroverweegt haar standpunt hierover.

7. Merz wacht een bezoek van buitenlandministers af, gepland op 31 juli 2025, voordat hij verdere stappen neemt. Hij gaf aan de druk op de Israëlische premier Netanyahu te willen verhogen als de humanitaire situatie in Gaza niet verbetert.