Lage rentes in het recente verleden hebben geleid tot een aanzienlijke toename van overheidsuitgaven en een explosieve groei van de staatsschuld in veel ontwikkelde landen. De Verenigde Staten kampen met een staatsschuld van 123% van het bruto binnenlands product (BBP), terwijl Japan een nog alarmerendere staatsschuld van 235% van het BBP vertoont.

De recente renteverhogingen maken het voor overheden aanzienlijk duurder om hun begrotingstekorten te financieren. De tijd van nagenoeg renteloze leningen is voorbij. Landen met een hoge staatsschuld, zoals Japan, zien de vraag naar hun staatsobligaties afnemen, wat resulteert in hogere rente-eisen. In mei 2025 illustreerde Japan deze moeilijkheid met de verkoop van twintigjarige obligaties.

De Bank of Japan (BOJ) probeert de Japanse obligatiemarkt kunstmatig te ondersteunen door maandelijks grote hoeveelheden obligaties aan te kopen. De BOJ bezit ongeveer de helft van alle uitstaande Japanse obligaties. Zelfs een kleine vermindering van deze aankopen heeft al geleid tot een schaarste aan investeerders en een stijging van de rente-eisen. Economen raden de BOJ aan om de obligatieaankopen verder te verminderen.

De situatie in Japan dient als een waarschuwing voor andere landen met een hoge staatsschuld. Het benadrukt de risico's van aanhoudend hoge overheidsuitgaven en de afhankelijkheid van kunstmatige marktondersteuning. Deze hoge uitgaven vinden bovendien plaats zonder dat er sprake is van bezuinigingsmaatregelen.

Verder verergeren factoren als handels- en tarievenoorlogen de risico's op de financiële markten. Moody's heeft onlangs de waardering van Amerikaanse staatsobligaties verlaagd.