1. De Tweede Kamer in Nederland kan op 3 juli 2025 stemmen over twee aangescherpte asielwetten. Deze wetten stellen illegaliteit en hulp aan illegalen strafbaar.

2. De voorgestelde wetten kunnen leiden tot gevangenisstraffen tot maximaal zes maanden voor ongedocumenteerden. Het strafbaar stellen van illegaliteit wordt ook wel 'crimmigratie' genoemd.

3. Het aantal ongedocumenteerden in Nederland is moeilijk vast te stellen, aangezien zij niet geregistreerd staan. Het WODC schatte het aantal eerder in op 23.000 tot 58.000, gebaseerd op meer dan vijf jaar oude data. Nieuwe schattingen worden in het najaar van 2025 verwacht.

4. Ongedocumenteerden zijn onder andere personen die zonder verblijfsrecht naar Nederland zijn gekomen en dit niet hebben aangevraagd, en overstayers (mensen wier verblijfsvergunning is verlopen).

5. De effectiviteit en uitvoerbaarheid van het strafbaar stellen van illegaliteit worden betwijfeld vanwege praktische moeilijkheden zoals identificatie en het risico op etnische profilering.

6. De wetten worden gezien als een uiting van streng migratiebeleid. Voorbeelden van ongedocumenteerden zijn Abu uit Sierra Leone, wiens verblijfsvergunning in 2009 niet werd verlengd vanwege medische redenen (PTSS), en Sandra (pseudoniem), ongedocumenteerd sinds 2016, wiens verblijfsvergunning werd ingetrokken door gebrek aan inschrijfadres na huiselijk geweld. Sandra en haar zes kinderen vrezen de gevolgen van de nieuwe wetten en krijgen hulp van stichting ROS in Rotterdam. Stichting ROS biedt onderdak en financiële steun.

7. De voorgestelde wetten stellen ook hulp aan illegalen strafbaar.