SWIFT, het wereldwijde interbancaire betalingssysteem, werd in 2022 gebruikt als instrument bij de westerse sancties tegen Rusland na de invasie van Oekraïne. Sberbank, de grootste Russische bank, werd toen van SWIFT uitgesloten. De bank staat op de sanctieverordening 'freeze list', wat directe en indirecte transacties verbiedt. Ondanks deze beperkingen lijkt Sberbank een methode gevonden te hebben om deze sancties te omzeilen.

Klanten kunnen via de mobiele app van Sberbank roebels overmaken naar Europese kaarthouders van banken als Revolut en N26. Deze transacties verlopen via een niet-gesanctioneerde tussenpersoon, vaak een betalingsverwerker uit Centraal-Azië. Het geld wordt eerst omgezet in cryptocurrency voordat het naar de ontvanger wordt overgemaakt. De afzendernaam verschilt daarbij van Sberbank.

Centraal-Aziatische banken, mogelijk zonder de vereiste valutalicenties, faciliteren deze transacties door gebruik te maken van correspondentenrekeningen bij hun centrale bank. Er geldt een limiet van 500.000 roebel (ongeveer $6400) per transactie en 3 miljoen roebel (ongeveer $38.000) per maand.

Deze methode lijkt voorlopig uniek voor Sberbank. Pogingen van andere Russische banken, zoals Gazprombank en T-bak, om vergelijkbare methoden te gebruiken werden geblokkeerd. Revolut en N26 ontkennen betrokkenheid en stellen dat zij transacties die in strijd zijn met sancties, blokkeren.

Juridische experts wijzen erop dat technisch gezien geen sancties worden geschonden door het gebruik van tussenpersonen. Het 'kleurloos opzet' principe bij sancties houdt echter in dat facilitators aansprakelijk kunnen zijn, zelfs zonder direct voordeel, als zij het hadden moeten of kunnen weten.