1. In diverse Nederlandse steden, waaronder Utrecht, Groningen en Arnhem, vonden in de weken voorafgaand aan 30 mei 2025 meerdere incidenten plaats waarbij groepen minderjarige asielzoekers betrokken waren. Deze incidenten betroffen vechtpartijen, diefstallen en drugsgerelateerde delicten. In april 2025 vond in Utrecht een vechtpartij plaats met naar schatting zestig tot honderd deelnemers. De incidenten deden zich wekelijks voor en betrof soms tientallen jongeren. De politie werd hierbij regelmatig ingezet, soms gewapend. Bij de incidenten werden wapens als messen en stokken gebruikt. Utrecht ondervindt specifieke problemen met drugshandel en winkeldiefstal, waarbij winkelcentrum Hoog Catharijne sinds begin 2024 een zwarte lijst van winkeldieven hanteert.

2. Een aanzienlijk deel van de minderjarige overlastplegers zijn asielzoekers zonder ouders, veelal afkomstig uit Syrië. Begin 2025 stonden 1180 personen op de Top X-lijst van het ministerie van Asiel en Migratie, die overlastgevende asielzoekers registreert. Ongeveer de helft van deze personen is van Syrische afkomst. Naast Syrische jongeren waren ook jongeren met een Algerijnse en Marokkaanse achtergrond in Utrecht betrokken. In Groningen waren naast Syrische jongeren ook jongeren uit de buitenwijken van de stad betrokken. In Arnhem waren voornamelijk minderjarige Syrische overlastgevers, aangevuld met jongeren uit Marokko en Algerije. Utrecht heeft 94 uitgeprocedeerde asielzoekers zonder vaste verblijfplaats in beeld.

3. Lange wachttijden bij de IND en een gebrek aan sociale huurwoningen voor statushouders leiden tot overvolle opvangcentra en instabiele woonsituaties. De frequente sluiting en verplaatsing van opvanglocaties bemoeilijkt het opbouwen van sociale contacten. De onzekerheid over de toekomst, met sommige asielzoekers die al twee jaar wachten op een beslissing, draagt bij aan de problematiek. Een gebrek aan voorzieningen en activiteiten in de opvangcentra zorgt ervoor dat jongeren op straat terechtkomen. De beëindiging van de bed-bad-broodregeling begin 2025 heeft ertoe geleid dat uitgeprocedeerde asielzoekers zonder opvang zijn komen te zitten en minder zichtbaar zijn geworden voor overheidsinstanties.