1. De Belgische regering streeft naar een strenger asielbeleid binnen de Europese wettelijke kaders, na een periode waarin de voorgaande regering bewust afweek van EU-wetgeving, met name betreffende de opvang van alleenstaande mannelijke asielzoekers. Het beoogde doel is het verminderen van het aantal asielzoekers.

2. Polen voert al jaren pushbacks uit aan de grens met Belarus, vaak in strijd met EU-regels en internationaal recht. Deze praktijk is onder de huidige regering voortgezet en verder uitgewerkt, ondanks verzoeken van de Europese Unie om het asielrecht te respecteren. Het Poolse parlement heeft wetgeving aangenomen die stelt dat het recht op asiel niet altijd hoeft te worden nageleefd.

3. Hongarije negeert sinds 2015 asielregels, voert pushbacks uit en behandelt nauwelijks asielaanvragen. De EU heeft Hongarije een boete van €200 miljoen opgelegd wegens het niet naleven van asielregels. De Hongaarse regering handhaaft een streng anti-migratiebeleid.

4. De Duitse grenspolitie heeft de opdracht gekregen asielzoekers weg te sturen, met uitzondering van uitzonderlijke gevallen. Dit beleid wordt door sommige politieke partijen als strijdig met Europees recht beschouwd, terwijl anderen het rechtvaardigen met een beroep op nationale veiligheid. Het aantal asielaanvragen in Duitsland neemt af.

5. Oostenrijk heeft gezinsherenigingen tijdelijk opgeschort, met uitzondering van minderjarigen en anderen met een dwingend recht op gezinshereniging volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. De regering beroept zich op een EU-regel die nationale wetgeving boven EU-recht stelt in geval van bedreigde openbare orde, en wijst op de overbelasting van scholen. Het aantal aanvragen voor gezinshereniging daalt.

6. Finland heeft in juli 2024 een wet aangenomen die grenswachters toestaat vluchtelingen uit Rusland te weigeren, ondanks strijd met de Finse grondwet. De wet werd door een grote meerderheid van het parlement goedgekeurd en wordt door de regering gepresenteerd als een kwestie van nationale veiligheid en het bewaken van de EU-buitengrens. Deze wet volgde op een toename van vluchtelingen uit Rusland naar Finland.

7. Een aanzienlijk deel van de EU-lidstaten houdt zich niet aan de afgesproken regels over asiel en migratie. De Europese Commissie is belast met de handhaving van deze wetten, maar grijpt de laatste jaren minder in, deels door politieke druk en angst voor de opkomst van extreemrechtse partijen. In 2026 komt er een strenger Europees asiel- en migratiebeleid. Het aantal mensen dat naar de EU komt, is in het afgelopen jaar gedaald.