1. In mei 2025 publiceerde de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) een rapport over de afnemende academische vrijheid in Nederland. Het rapport constateerde dat wetenschappers minder vrijheid ervaren bij het kiezen van onderzoeksthema's en het uiten van meningen.
2. Verschillende rapporten uit de afgelopen jaren wijzen uit dat Nederland onder het Europese gemiddelde scoort op academische vrijheid. Een recent EU-rapport plaatste Nederland, samen met Hongarije en Polen, onderaan de ranglijst, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsland en België die beter scoren.
3. Een Nederlandse neurowetenschapper paste de titel van een wetenschappelijk artikel aan door het verwijderen van termen als "diversity", uit vrees voor problemen met de publicatie. Deze angst werd geïnspireerd door de beperkingen die de regering-Trump oplegde aan de Amerikaanse wetenschap. De wijziging betrof enkel de titel, niet de inhoud van het onderzoek.
4. De KNAW bekritiseert de huidige financieringsmethoden van onderzoek als te sturend, met een voorkeur voor onderzoek met korte-termijn impact ten koste van onderzoek met langetermijneffecten. De KNAW pleit voor meer financiering van "ongebonden onderzoek".
5. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) reageerde op de KNAW's bevindingen door te stellen dat de verdeling van middelen tussen ongebonden onderzoek en thematische programma's ongeveer gelijk is (fiftyfifty).
6. De KNAW signaleert een toename van (online) intimidatie van wetenschappers, mede veroorzaakt door de manier waarop politici over wetenschap spreken. Dit bemoeilijkt de communicatie van onderzoeksresultaten naar de maatschappij.
7. De KNAW maakt zich zorgen over de voorgenomen screeningswetgeving voor buitenlandse wetenschappers, gezien de bezorgdheid over de uitvoerbaarheid en de potentiële negatieve impact op de kennisvoorraad in Nederland.
8. De KNAW onderzoekt manieren om de academische vrijheid juridisch beter te beschermen, waaronder de mogelijkheid om deze vrijheid in de Grondwet op te nemen.
Popup content goes here.
Met een account heeft u de mogelijkheid om het gehele nieuwsoverzicht te bekijken en op ieder artikel een reactie-icoon te geven.
Met Newsfacts.info kunt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen, zonder veel tijd te besteden aan het volgen van het nieuws. Ontdek vandaag nog de voordelen van Newsfacts.info!