1. Douanemedewerkers analyseren importgegevens om de correcte betaling van invoerrechten (inclusief BTW, accijnzen en importheffingen) te garanderen en proberen te voorkomen dat importeurs regels ontwijken. Dit omvat het anticiperen op handelsmaatregelen.

2. Het Douane Landelijk Tactisch Centrum (DLTC) analyseert import-aangiften op risico’s en selecteert aangiften voor extra controle. Het team bestaat uit meer dan tien, maar minder dan honderd medewerkers. De exacte teamgrootte is niet openbaar vanwege veiligheidsredenen.

3. De Nederlandse douane ontving in 2023 bijna €4,2 miljard aan invoerrechten namens de EU, waarvan 25% behouden mocht worden voor eigen onkosten.

4. In 2019 moest Nederland €824 miljoen aan heffingen op Chinese zonnepanelen bijbetalen aan de EU, vanwege verkeerde classificatie van het land van oorsprong.

5. De Europese Commissie plande invoerheffingen op Amerikaanse producten ter waarde van €450 miljoen, met een voorgenomen heffing van 25% (in tegenstelling tot de gebruikelijke 5%). De invoering werd tijdelijk uitgesteld.

6. Iedereen die naar de EU exporteert, moet een aangifte doen met informatie over de goederen, oorsprong, waarde en tariefcode.

7. Goederencodes, digitaal beheerd, bepalen de hoogte van de invoerrechten. Zelfs kleine verschillen in productbeschrijvingen (bijvoorbeeld een capuchon, gepelde rijst, zijspan) kunnen leiden tot verschillende codes en heffingen.

8. Voor de invoering van nieuwe heffingen overleggen EU-lidstaten over economische, diplomatieke en praktische gevolgen, inclusief de uitvoerbaarheid en herkenbaarheid van producten aan de grens. Lidstaten overleggen onderling en met Brussel over douaneregelgeving; soms lobbyen landen om producten van de heffingslijst te halen.

9. Nieuwe tarieven worden automatisch in de aangiftecomputers van de lidstaten verwerkt.

10. De Nederlandse douane telt ongeveer 6000 medewerkers; niet allen zijn betrokken bij controles. Jaarlijks komen er ruim 1,4 miljard zendingen de EU binnen via Nederland.

11. De EU bepaalt of er overgangsregelingen gelden voor goederen verzonden vóór, maar arriverend na de ingangsdatum van nieuwe heffingen.

12. De belangrijkste uitdaging bij nieuwe heffingen is de extra werkdruk op het personeel, gezien de beperkte controlecapaciteit.

13. De douane selecteert controles op basis van risicoprofielen, rekening houdend met signalen uit het veld, eerdere controles en politieke prioriteiten. Deze risicoprofielen houden rekening met land van herkomst, waarde en eerdere incidenten; opvallende veranderingen worden gemonitord.

14. De douane gaat ervan uit dat importeurs eerlijk zijn, maar onderzoekt aangiften op mogelijke fouten of pogingen tot het omzeilen van invoerrechten. De douane beoordeelt alleen de aangifte; het vaststellen van opzet is aan andere instanties.

15. Zelfs kleine details, zoals de binnenzoolmaat van schoenen, kunnen de goederencode en dus de heffing beïnvloeden. Het land van oorsprong is een belangrijk criterium, met name bij goederen die in meerdere landen worden geproduceerd; soms is DNA-onderzoek nodig (bijvoorbeeld bij maïs).

16. De douane kent de meeste frauduleuze praktijken en werkt samen met andere lidstaten om importeurs voor te blijven; de douane is al alert vóór de invoering van nieuwe heffingen. De risico's voor DLTC-medewerkers zijn reëel vanwege het werken met gevoelige informatie. Lekkage kan ernstige gevolgen hebben.